Dưa chuột, xoài, dâu... chỉ cần ngâm với nước thường, trong khi khoai tây và ớt ngâm bằng nước chanh loãng sẽ loại bỏ được thuốc trừ sâu tốt hơn.
Mặc dù có những quy định rõ ràng về liều lượng sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc tăng trường và hướng dẫn thời gian thu hoạch nhằm giảm thiểu tối đa các chất này tồn tại trong rau, củ, quả nhưng việc quản lý thực hiện lại cực kỳ khó khăn. Vì thế, vấn đề rau sạch an toàn vẫn luôn là điều trăn trở của các bà nội trợ tại Việt Nam: "Làm sao tạo ra một bữa ăn an toàn, dinh dưỡng cho gia đình và các bé nhỏ?".
Viện Nhi Khoa Mỹ đã có nghiên cứu cho thấy, cùng hàm lượng các chất hóa học (thuốc trừ sâu, tăng trưởng) hoặc vi khuẩn trong rau, củ, quả sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em nghiêm trọng hơn so với người lớn. Từ 1/7/2012 thực phẩm cho trẻ sơ sinh và trẻ em nhỏ ở Anh phải được chứng nhận hàm lượng thuốc trừ sâu dưới 0.01 mg/kg. Bên cạnh đó, cơ quan quản lý thực phẩm của Anh và Hiệp hội Dinh dưỡng Lâm sàng Anh đã đưa ra hướng dẫn rửa rau, củ, quả an toàn trước khi chế biến thức ăn dặm cho bé. Thực hiện tốt hướng dẫn này có thể loại bỏ gần như hoàn toàn các vi khuẩn, thuốc trừ sâu hoặc thuốc tăng trưởng trên bề mặt rau, củ.
Hướng dẫn gồm 4 bước như sau:
Bước 1: Loại bỏ các rau, củ không nguyên vẹn và phần dính đất cát.
Bước 2: Ngâm trong nước riêng từng loại với thời gian ngâm khác nhau giữa loại rau, củ.
Bước 3: Rửa lại dưới vòi nước chảy với thời gian theo từng loại: Các loại quả rửa dưới vòi nước chảy trong 30-60 giây; Các loại rau rửa dưới vòi nước chảy trong 2 -3 phút; Các loại củ rửa dưới vòi nước chảy trong 2 phút; Riêng cà chua, táo thì rửa dưới vòi nước chảy trong 4 phút.
Bước 4: Gọt bỏ vỏ nếu có (ở Anh, bước này không yêu cầu bắt buộc).
Thời gian ngâm một số rau, củ, quả thông dụng:
Trong các báo cáo gần đây của Giáo sư Bajwa (2014) và Giáo sư Satpathy (2012) cho thấy, một số rau, củ có thể loại bỏ tốt thuốc trừ sâu khi ngâm trong nước bình thường, tuy nhiên một số loại đặc biệt khác thì cần ngâm trong nước pha chút muối hoặc vắt thêm 1/2 quả chanh sẽ có hiệu quả loại bỏ thuốc trừ sâu cao hơn nhiều lần. Giáo sư Bajwa còn cho biết thêm, thời gian ngâm trong nước cũng khác nhau giữa các loại rau, củ để đảm bảo chất dinh dưỡng bảo toàn tốt nhất. Cụ thể như sau:
- Rau, củ, quả ngâm trong nước bình thường
+ Đậu Hà Lan và dưa leo (dưa chuột): ngâm 10 phút.
+ Bí đỏ nguyên trái (chưa cắt): ngâm 15 phút.
+ Bí đỏ đã cắt sẵn, gọt lớp vỏ: ngâm 5 phút.
+ Bông cải, cà rốt, ớt chuông: ngâm 15 phút.
+ Cà chua: ngâm 20 phút.
+ Rau ăn lá (xà lách): ngâm 15 phút.
+ Khoai lang: ngâm 10 phút.
+ Xoài, thanh long, trái bơ, đu đủ: ngâm 10 phút.
+ Các loại berry (dâu tây, dâu tằm, sơ ri...): ngâm 3-5 phút.
+ Nho: ngâm 5 phút.
- Rau, củ, quả ngâm trong nước có pha một muỗng muối
+ Bắp cải trắng/tím: ngâm 10 phút.
+ Ớt, khổ qua (mướp đắng), mướp hương: ngâm 10 phút.
+ Cà chua: ngâm 10 phút (nếu ngâm trong nước bình thường là 20 phút).
+ Cà tím và bông cải (dạng cọng dài): ngâm 10 phút
- Rau, củ, quả ngâm trong nước vắt 1/2 quả chanh
+ Khoai tây và ớt ngâm trong dung dịch có tính acid 10 phút thì hiệu quả loại bỏ thuốc trừ sâu tốt hơn.
Bác sĩ Anh Nguyễn
Đại học Worcester, Anh